Dấu hiệu trào ngược dạ dày bạn nên biết

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản thường diễn biến thầm lặng, kéo dài. Chính vì vậy tạo cho người bệnh tâm lý chủ quan, đánh giá sai lầm về tính chất của bệnh. Trào ngược dạ dày thực quản có thể tiến triển và để lại những tổn thương không hồi phục nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời. Tìm hiểu các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản giúp bạn có phương án thay đổi lối sống và điều trị sớm, từ đó hạn chế tổn thương và nâng cao chất lượng cuộc sống.

1. Trào ngược dạ dày là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản hay Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) là tình trạng dịch dạ dày (bao gồm thức ăn, men tiêu hóa, hơi...) trào ngược lên thực quản.

Trong điều kiện sinh lý bình thường, mỗi khi chúng ta ăn uống, thức ăn đưa từ miệng xuống thực quản, cơ vòng thực quản dưới mở ra cho phép thức ăn xuống dưới dạ dày, sau đó tự động đóng kín lại để ngăn không cho thức ăn và dịch vị trào ngược trở lại. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi dịch dạ dày trào ngược lên gây tổn thương các cơ quan thực quản, thanh quản, miệng,..

2. Dấu hiệu trào ngược dạ dày

2.1. Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua

Ợ hơi thường xuyên là dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Ợ nóng là cảm giác nóng rát từ dạ dày (vùng thượng vị), dưới xương ức lan lên cổ.

Ợ chua thường đi kèm với ợ hơi và ợ nóng, để lại vị chua trong miệng.

Các triệu chứng trên thường xuất hiện khi ăn no, khi đầy bụng khó tiêu, nằm ngủ, nhất là vào ban đêm.

2.2 Buồn nôn, nôn

Sự trào ngược của axit vào họng hoặc miệng, kích thích họng miệng gây cảm giác buồn nôn.

Tình trạng này có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào nhưng thường nặng nhất vào ban đêm do tư thế khi ngủ và khi hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động mạnh mẽ hơn.

2.3 Đau tức ngực thượng vị

Bạn có thể có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra sau lưng và cánh tay.

Nguyên nhân do axit trào ngược lên kích thích vào các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, cơ quan cảm ứng đau sẽ đưa ra tín hiệu như đau ngực.http://google.com.nf/url?q=https://tuthuoc24h.net/

Bạn cần tránh nhầm lẫn với các bệnh tim mạch và bệnh phổi khi có cùng triệu chứng.

2.4 Khó nuốt

Trào ngược dạ dày thực quản với tần suất lớn gây phù nề, sưng tấy, làm thu hẹp đường kính thực quản. Vì thế người bệnh có cảm giác khó nuốt, vướng ở cổ.

2.5 Khản giọng và ho

Do dây thanh quản bị tổn thương khi tiếp xúc với axit dạ dày. Người bệnh trào ngược dạ dày sẽ bị khản giọng do dây thanh phù nề, khó nói và lâu ngày thành ho do dịch viêm chảy xuống thanh phế quản.

2.6 Miệng tiết nhiều nước bọt

Miệng tiết nhiều nước bọt là cơ chế tự bảo vệ của cơ thể ở vùng miệng nhằm trung hòa bớt lượng axit trào lên.

Ngoài 6 dấu hiệu trào ngược dạ dày phổ biến trên, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như khó tiêu, đầy bụng, hen suyễn viêm phổi,...

3. Nguyên nhân bệnh trào ngược dạ dày

Nguyên nhân gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản không nằm ngoài hai cơ chế: Sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới và sự dư thừa axit hay sự quá tải bên trong dạ dày. Hiểu một cách đơn giản, ta ví dạ dày như cái thùng, cơ thắt thực quản đóng vai trò như nắp thùng. Trào ngược dạ dày xảy ra khi có hiện tượng “ thùng đầy nắp yếu”.

Những nguyên nhân dẫn đến sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới:

● Tác dụng phụ của thuốc Tây: Holecystokinine, glucagon, aspirin, ibuprofen và các loại thuốc huyết áp...

● Thói quen sinh hoạt dùng các chất kích thích và gây nghiện như: cafein, rượu, thuốc lá,...

● Các bệnh lý: Tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm thực quản, bệnh lý nhiễm trùng ở thực quản gây xơ, yếu cơ vòng thực quản hoặc các bệnh lý di truyền, thoát vị hoành...

Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng dư thừa acid hay sự quá tải bên trong dạ dày

● Bệnh lý dạ dày: Rất nhiều bệnh lý dạ dày là nguyên nhân dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản như viêm dạ dày, loét, trợt niêm mạc dạ dày, ung thư hay hẹp hang môn vị dạ dày...

● Thói quen ăn uống: Ăn quá no, ăn nhiều thực phẩm khó tiêu ( nước có gas, đồ ăn nhanh, trứng, sữa,...)

Một số nguyên nhân khác dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản

● Thừa cân hoặc béo phì gây tăng áp lực lên vùng bụng

● Mang thai

● Stress...

Các loại thuốc Tây trị trào ngược dạ dày thực quản

1. Nhóm thuốc tạo màng ngăn dạ dày với thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản làm cho người bệnh cảm thấy nóng rát từ vùng thượng vị. Những cơn trào ngược dạ dày thực quản có thể lan ngược lên vùng cổ họng và vùng thượng vị và tăng lên khi người bệnh nằm hoặc ưỡn người về phía trước làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Do đó, muốn giảm chứng trào ngược, đầu tiên cần phải quan tâm đến nhóm tạo màng ngăn dạ dày với thực quản, nó gồm những loại thuốc chính như sau:

♦ Alginat: Trong trường hợp trào ngược, nhờ lớp gel được tạo bởi acid Alginic khi tiếp xúc với HCl tạo thành một lớp bọt nổi trên dịch vị, nó sẽ bảo vệ cho niêm mạc thực quản khỏi bị tác động của acid dạ dày.

♦ Dimeticol: Là loại thuốc bảo vệ niêm mạc có tác dụng tương tự như Alginat.

♦ Nhóm thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc: Có tác dụng tăng cường hàng rào bảo vệ của dạ dày, ngăn ngừa tác động của axit và pepsin lên acid dạ dày. Các thuốc này đều có chung cơ chế tác dụng là kích thích sự phát triển của các tế bào lớp biểu mô bề mặt của dạ dày, kích thích tiết chất nhầy, làm tăng tưới máu cho lớp niêm mạc dạ dày mặc dù chúng có những đặc điểm khác nhau về mặt thành phần, cấu tạo cũng như chuyển hóa. Chẳng hạn như các loại thuốc Misoprostol, Rebamipide,…

2. Nhóm thuốc điều hòa nhu động ruột

♦ Metoclopramid : Có tác dụng làm tăng nhu động của hang vị tá tràng, hỗng tràng và làm giảm độ giãn của phần trên dạ dày và tăng độ co bóp của hang vị. Kết hợp 2 tác dụng trên sẽ làm giảm trào ngược từ tá tràng và dạ dày lên thực quản.

♦ Sulpirid: Có tác dụng điều trị ngắn hạn triệu chứng lo âu ở người lớn, các rối loạn tâm thần trong các bệnh thực thể, trạng thái thần kinh ức chế.

♦ Metopimazin: Khi sử dụng, loại thuốc này không làm cản trở sự hấp thu tiêu hóa của các thuốc phối hợp bởi nó có tác dụng làm thay đổi vận động ống tiêu hóa nhưng không làm tăng sự vơi dạ dày. Khi uống, thuốc tác dụng lên vùng các cơ ống tiêu hóa giúp tăng vận động, thúc đẩy môn vị mở môn vị làm vơi dạ dày từ đó sẽ giảm được triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản

Ngoài ra trong một số trường hợp đặc biệt, tùy theo tình trạng bệnh cảnh lâm sàng mà có thể dùng một số thuốc khác như Alizapride, Anzemet, Zelmac.

3. Nhóm thuốc làm tăng trương lực cơ thắt dưới thực quản

Tác dụng chính của loại này là làm giảm các triệu chứng trào ngược. Các loại thuốc chủ yếu của nhóm này gồm:

♦ Metoclopramide (thuốc tiêm): Loại thuốc này có tác dụng làm giảm các triệu chứng buồn nôn, ợ nóng, mất cảm giác ngon miệng… Nó hoạt động bằng cách làm tăng tốc độ của thức ăn qua dạ dày và ruột.

♦ Antacid: Là tên của một nhóm thuốc có tính bazơ nhẹ. Tác dụng của nó là trung hòa các dịch vị axit trong dạ dày, làm tăng độ pH, nhờ đó tạo thuận lợi cho quá trình tái tạo tổn thương ở dạ dày và thực quản.

♦ Cisapride: Là thuốc gây tiết acetylcholin, thuốc tăng vận tốc dạ dày. Có tác dụng kích thích vận động tất cả các phần của hệ tiêu hóa kể cả thực quản và ruột già, tăng cường đẩy thức ăn ra khỏi dạ dày, có tác dụng làm dễ dàng và phục hồi sự vận động của đường tiêu hóa.

4. Nhóm thuốc ức chế bơm proton

Đây cũng là một trong những nhóm thuốc được chỉ định đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản. Các loại thuốc chính như là:

♦ Omeprazole: Được dùng để điều trị các rối loạn về dạ dày và thực quản. Nó hoạt động bằng cách làm giảm lượng axit do dạ dày tiết ra, giúp làm giảm các triệu chứng như ợ nóng, khó nuốt, ho dai dẳng, chữa lành tổn thương dạ dày và thực quản do axit, ngăn ngừa các vết loét từ đó giúp ngăn ngừa ung thư thực quản.

♦ Esomeprazole: Có tác dụng làm giảm lượng axit dư thừa được sản sinh trong dạ dày, đồng thời hỗ trợ làm lành những tổn thương trên bề mặt niêm mạc.

♦ Rabeprazole: Có tác dụng điều trị trạng thái dịch vị axit trong dạ dày, được bào chế ở dạng viên nén, đựng trong bao phim.

Ngoài ra còn có một số loại thuốc khác nằm trong nhóm thuốc ức chế bơm proton như lansoprazole, pantoprazole…

5. Ưu và nhược điểm khi dùng thuốc Tây y điều trị chứng trào ngược dạ dày thực quản

♦ Ưu điểm:

Không chỉ đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản mà hầu hết khi bị căn bệnh khởi phát nào, người bệnh luôn tìm đến thuốc Tây đầu tiên. Theo PGS – TS Nguyễn Thị Vân, thuốc Tây được đa số bệnh nhân chọn lựa do nó nhỏ gọn, dễ mang theo bên mình. Hơn nữa khi sử dụng các loại thuốc tây để chữa trị chứng đau dạ dày như thuốc trung hòa axit, nhóm thuốc tạo màng ngăn thực quản… khi uống vào, các thành phần của thuốc này phát huy tác dụng, do đó triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản giảm đi nhanh chóng. Cũng chính vì thế mà liệu trình điều trị của bệnh nhân được rút ngắn.

♦ Nhược điểm:

Mặc dù sử dụng thuốc Tây mang lại hiệu quả cao và nhanh chóng, tuy nhiên nó cũng không phải là biện pháp tốt tuyệt đối. Có những nhược điểm mà khi sử dụng chúng ta phải lưu ý:

• Hầu hết các loại thuốc Tây y hiện nay đều hoạt động theo cơ chế ức chế niêm mạc dạ dày tiết axit, do đó gây khó khăn cho việc tiêu hóa thức ăn. Khi uống thuốc, mặc dù làm giảm chứng trào ngược axit nhưng lại thường bị đầy bụng, dẫn đến chán ăn.
• Khi sử dụng các loại thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, thuốc sẽ tạo ra những hàng rào bảo vệ niêm mạc chống lại các tác nhân gây hại nhưng lại gây ra tác dụng phụ như bị táo bón, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa nhẹ.
• Khi sử dụng nhóm thuốc điều hòa nhu động ruột, thức ăn được đẩy từ dạ dày xuống ruột non một cách nhanh chóng, các chứng đầy bụng, chướng bụng sẽ không còn và tránh được tình trạng trào ngược. Tuy nhiên nó lại gây ra cảm giác buồn ngủ, rối loạn ngoại tháp.

‍